Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, son basın toplantısında konut sektörünün mevcut durumu ve geleceğine dair kritik değerlendirmelerde bulundu. Yılmaz, konut üretimini hızlandırmak ve konuta erişimi kolaylaştırmak amacıyla “devlet eliyle uygun arsa geliştirilmesi” ve “konut kredilerindeki kısıtlamaların kaldırılması” olmak üzere iki temel çağrıda bulundu1.
Deprem Riski ve Kentsel Dönüşüm Önceliği
Ziya Yılmaz, KONUTDER’in odak noktasının deprem riskiyle mücadele ve buna karşı yürütülmesi gereken kentsel dönüşüm olduğunu belirtti2. Marmara Denizi Silivri açıklarında 23 Nisan’da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin, özellikle İstanbul’daki yapı stokunun durumu hakkında ciddi endişeleri artırdığını vurguladı2. Yılmaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “kentsel dönüşüm bir hayat memat meselesidir” ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un “600 binin üzerinde yapı acilen dönüşmelidir” sözlerinin bu durumun vahametini gösterdiğini ifade etti3. KONUTDER olarak, bu dönüşüm sürecinin aktif bir paydaşı olmaya ve çözüm odaklı yaklaşımlar sunmaya hazır olduklarının altını çizdi3.
Birinci Çözüm Önerisi: Devlet Destekli Uygun Arsa Geliştirilmesi
Yılmaz, konut maliyetlerini artıran temel faktörlerden birinin yüksek arsa fiyatları olduğunu ifade etti4. Bu durumun, vatandaşın konuta erişimini doğrudan engellediğini belirtti4. Türkiye’de, özellikle İstanbul gibi metropollerde, arsa bedellerinin proje toplam maliyetinin yüzde 40 ila 50’sini oluşturduğunu4, oysa ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinde bu oranın yüzde 20’yi bile bulmadığını örneklerle açıkladı4. Hatta ABD’nin Miami kentinde dahi arsa maliyetlerinin Türkiye’ye kıyasla çok daha uygun olduğunu ekledi5.
KONUTDER’in bu konudaki önerisi, kamu tarafından üretilecek planlı arsaların, konut ihtiyacının yoğun olduğu bölgelerde, toplam geliştirme maliyetinin yüzde 10-20’sini aşmayacak bir payla ve vadeli olarak özel sektöre tahsis edilmesi4. Yılmaz, bu arsalar için arsa stokçuluğunu önlemek amacıyla 3 yıl içinde inşaata başlama gibi özel şartların getirilmesi gerektiğini vurguladı56. Yeterli teknik kapasiteye sahip (A ve B sınıfı müteahhitlik karnesi olan) konut geliştiricileri sayesinde, bu modelin konut ihtiyacını hızla ve eksiksiz karşılayacağını belirtti6. Yılmaz’a göre, bu uygulama sayesinde vatandaşlar konuta yüzde 40’a kadar daha uygun fiyatlarla sahip olabilecek56, ekonomik konut üretimi hız kazanacak ve kira bedelleri de aşağı çekilebilecektir5.
İkinci Çözüm Önerisi: Konut Kredilerindeki Kısıtlamaların Kaldırılması
İkinci önemli başlık olarak konut finansmanına erişimi gündeme getiren Yılmaz, konut alımının ancak uygun finansman koşullarıyla mümkün olabileceğini ifade etti7. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından uygulanan kredi kısıtlamalarının yakın zamanda kaldırılmasını beklediklerini, bu beklentinin enflasyonun daha istikrarlı bir seyre girmesinden kaynaklandığını dile getirdi7. Bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüşmelerin devam ettiğini de bildirdi78.
Yılmaz, kiralık konut piyasasındaki arz-talep dengesini ve fiyatları stabilize etmek için, birden fazla konut alarak bunları kiralık konut olarak değerlendirebilecek kişilerin desteklenmesi gerektiğini vurguladı7. Bu kapsamda, ikinci konut alacak konut yatırımcıları için BDDK kredi kısıtlamalarının kaldırılmasının kritik önem taşıdığını belirtti7. Yılmaz, kredi kısıtlamalarının bu yıl içinde kaldırılacağı yönünde güçlü bir beklentileri olduğunu ifade etti8.
KONUTDER, bu çözüm önerilerinin yalnızca konut sektörünü değil, aynı zamanda şehirlerin gelişimini, ülke ekonomisini ve geleceği de olumlu yönde etkileyeceğine inanıyor8. Dernek, mevcut sorunları sadece dile getirmekle kalmayıp, çözümün bir parçası olmayı, kamuyla iş birliği yapmayı ve vatandaşın yanında durmayı hedeflediklerini bir kez daha vurguladı8.